Τι ισχύει για τις δωρεές και τη φορολογία για την αντιμετώπιση του Κορωνοϊού;

Επτά ερωτήσεις και απαντήσεις.

Η συμβολή του ιδιωτικού τομέα στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού είναι όχι μόνο χρήσιμη αλλά απαραίτητη. Για το σκοπό αυτό, θα πρέπει ακόμη και στις περιπτώσεις που δεν υφίστανται επαρκή κίνητρα, τουλάχιστον να μη δημιουργούνται αντικίνητρα για τις επιχειρήσεις και τα φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν να συμβάλουν στον κοινό σκοπό.

Παρακάτω ακολουθούν επτά ερωτήσεις και απαντήσεις για τις φορολογικές παραμέτρους των δωρεών προς το Δημόσιο.

• Επιβάλλεται ΦΠΑ στις παροχές υπηρεσιών και παραδόσεις αγαθών προς δωρητή του Δημοσίου;
  
  Απαλλάσσεται (υπό προϋποθέσεις) από τον ΦΠΑ η παράδοση αγαθών και η παροχή υπηρεσιών από προμηθευτή προς δωρητή, ο οποίος με τη σειρά του χρησιμοποιεί τα αγαθά ή τις υπηρεσίες στο πλαίσιο σύμβασης δωρεάς προς το Δημόσιο. Μάλιστα, σύμφωνα με την πρόσφατη ΠΝΠ (30.3.20), για την παραπάνω απαλλαγή, αναφορικά με τη δωρεά νοσοκομειακού εξοπλισμού, μέσων ατομικής προστασίας και φαρμάκων, στο πλαίσιο καταπολέμησης του κορωνοϊού, δεν απαιτείται έγκριση από τον Υπουργό Οικονομικών, αλλά αρκεί κοινοποίηση της αποδοχής της. Για να υπάρχει απαλλαγή από το ΦΠΑ, θα πρέπει το συνολικό ποσό της παράδοσης αγαθών και της παροχής υπηρεσιών από τον προμηθευτή προς τον δωρητή να ανέρχεται έως του ποσού της δωρεάς, ενώ ο προμηθευτής συνεχίζει να έχει δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών σχετικά με τις εν λόγω πράξεις. Οι ρυθμίσεις αυτές κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς, παράλληλα με τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων που έχουν τεθεί υποχρεωτικά σε αναστολή λειτουργίας ή πλήττονται σημαντικά, η παροχή φορολογικών κινήτρων προς τις επιχειρήσεις που συνεισφέρουν στην προσπάθεια του Κράτους για αντιμετώπιση της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης είναι εξόχως σημαντική.

• Ισχύει η ίδια απαλλαγή από ΦΠΑ στις παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών της ίδιας της επιχείρησης;:
  
  Σε απόδοση ΦΠΑ θα πρέπει να προβούν οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να δωρίσουν προς το Δημόσιο αγαθά ή υπηρεσίες που οι ίδιες παράγουν, στη μάχη κατά την επιδημίας του κορωνοϊού. Πρόκειται για τον λεγόμενο ΦΠΑ αυτοπαράδοσης αγαθών ή ιδιοχρησιμοποίησης υπηρεσιών και στην ουσία συνίσταται στην απόδοση του ΦΠΑ δαπανών της που έχει ήδη εκπέσει η επιχείρηση κατά την παραγωγή των αγαθών ή παροχή υπηρεσιών. Στο παρελθόν, έχουν νομοθετηθεί εξαιρέσεις από το ΦΠΑ για  ανακούφιση ευπαθών κοινωνικών ομάδων, για την κάλυψη των αναγκών των προσφύγων, για την κάλυψη των αναγκών σίτισης των μαθητών, για την κάλυψη των αναγκών των πληγέντων από ακραία φυσικά φαινόμενα. Εκτιμούμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει πρωτοβουλία για εξαίρεση από τον ΦΠΑ και στους δωρητές προς το Δημόσιο αγαθών και υπηρεσιών, που οι ίδιες οι επιχειρήσεις παράγουν ή προσφέρουν αντίστοιχα, για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού.

• Προβλέπονται κίνητρα στη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, όπως δωρεές για την καταπολέμηση του κορωνοϊού;
  
  Οι δαπάνες για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης εκπίπτουν, υπό την προϋπόθεση όμως, η επιχείρηση να εμφανίζει λογιστικά κέρδη χρήσης κατά τον χρόνο πραγματοποίησής τους, εκτός εάν η δράση εταιρικής κοινωνικής ευθύνης πραγματοποιείται κατόπιν αιτήματος του Δημοσίου. Σε επιχειρήσεις όπου δεν υπάρχουν άλλες δράσεις στα πλαίσια  εταιρικής κοινωνικής ευθύνης συνιστούμε η κάθε δράση να καλύπτεται τουλάχιστον από πρακτικό Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας ή κάποιο αντίστοιχο επίσημο έγγραφο που να περιγράφει την ενέργεια. Θεωρούμε ότι οι περιστάσεις είναι τέτοιες ώστε να πρέπει να εκπίπτουν οι συγκεκριμένες δαπάνες για την πανδημία του Κορωνοϊού χωρίς να απαιτούνται οι παραπάνω όροι. Επιπλέον, ιδιαίτερα αποτελεσματικό θα ήταν οι επιχειρήσεις που προβαίνουν σε δωρεές αγαθών ή υπηρεσιών προς το Δημόσιο, όπως ενδεικτικά προς το Υπουργείο Υγείας ή άλλους αρμόδιους κρατικούς ή δημοτικούς φορείς στο πλαίσιο της παρούσας κρίσης, να μπορούσαν να εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους την εν λόγω δαπάνη προσαυξημένη (λ.χ. κατά 30%).

• Επιβάλλεται φόρος δωρεάς στις δωρεές προς το Δημόσιο και άλλα πρόσωπα που επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς;
  
  Οι δωρεές προς το Δημόσιο απαλλάσσονται από φόρο δωρεάς. Δωρεές προς δήμους, κοινότητες, μη κερδοσκοπικά πρόσωπα που επιδιώκουν αποδεδειγμένα φιλανθρωπικούς σκοπούς υπόκεινται σε αυτοτελή φόρο 0,5%, εφόσον υπερβαίνουν το αφορολόγητο όριο των 1000 Ευρώ.

• Παρέχονται φορολογικά κίνητρα για δωρεά χρηματικού ποσού προς το Δημόσιο από φυσικό πρόσωπο;
  
  Ναι, παρέχεται η δυνατότητα μείωσης του ποσού του φόρου, που προκύπτει κατά την εκκαθάριση της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) των ποσών που καταβάλλονται από 1.1.2020 και μετά για δωρεές σε κρατικούς ή δημόσιους φορείς, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις: α) οι δωρεές αυτές να υπερβαίνουν τα 100 ευρώ στη διάρκεια του φορολογικού έτους, β) το συνολικό ποσό των δωρεών να μην υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του φορολογητέου εισοδήματος του δωρητή και γ) οι λήπτες της δωρεάς να ανήκουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες φορέων, δηλαδή να είναι είτε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (Υπουργεία, ΟΤΑ, Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης, δημόσια νοσοκομεία), είτε δημοτικά νοσοκομεία και νοσοκομεία που είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, είτε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εν γένει και δημόσιες επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι μέχρι 31.12.2019 προβλεπόταν αντίστοιχα ποσοστό μείωσης 10%.

• Παρέχονται τα ίδια φορολογικά κίνητρα και για μη χρηματική δωρεά φυσικού προσώπου; 
  
  Ναι, για τη μείωση του φόρου σε ποσοστό 20% του ποσού της δωρεάς μπορεί να ληφθεί υπόψη, εκτός από χρηματική δωρεά, η αξία ιατρικών μηχανημάτων και ασθενοφόρων αυτοκινήτων που δωρίζονται στις ανωτέρω κατηγορίες νοσοκομείων.

• Τι κίνητρα έχουν δώσει κάποιες από τις πλέον πληττόμενες χώρες από τον κορωνοϊό για τις δωρεές;
  
  Στην Ιταλία εκπίπτουν από το φόρο εισοδήματος σε ποσοστό 30% και έως του ποσού των 30.000 Ευρώ, οι δωρεές σε χρήμα ή σε είδος που γίνονται από φυσικά πρόσωπα ή μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα προς το κράτος, τοπική αυτοδιοίκηση και μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα με σκοπό την καταπολέμηση του κορωνοϊού. Οι δωρεές εταιρειών για τους ίδιους σκοπούς εκπίπτουν στο σύνολό τους ως παραγωγική δαπάνη. Στις ΗΠΑ παρέχεται για τα φυσικά πρόσωπα έκπτωση για κοινωφελείς δωρεές σε ποσοστό έως 100% του φορολογητέου εισοδήματος (αντί 60% που ίσχυε έως τώρα), ενώ για τις εταιρείες οι εκπιπτόμενες κοινωφελείς δωρεές δύνανται να ανέρχονται σε ποσοστό έως 25% του εταιρικού εισοδήματος (από 10% που ίσχυε μέχρι την ψήφιση του νέου νόμου – CARES Act).