Υποθέστε ότι είστε στέλεχος ενός επιτυχημένου Μη Κυβερνητικού Οργανισμού (ΜΚΟ), ο οποίος προσφέρει στήριξη σε άστεγους ανθρώπους, παρέχοντάς τους στέγη και σίτιση. O οργανισμός σας υποστηρίζει εκατοντάδες ανθρώπους της πόλης στην οποία μένετε, αλλά και σε άλλες πόλεις της χώρας. Παράλληλα, ο αριθμός των αστέγων που φιλοξενείτε σε δομές ασύλου παρουσιάζει μεγάλη αύξηση.
Ο οργανισμός σας μετράει τον κοινωνικό του αντίκτυπο με βάση το χρονικό διάστημα που χρειάζεται ένας άστεγος να ορθοποδήσει και να βρει σταθερή απασχόληση. Ωστόσο, οι δωρεές και η χρηματοδότησή του οργανισμού σας βρίσκονται σε τέλμα, με αποτέλεσμα η ομάδα που ηγείται της κοινωνικής δράσης να έχει αμφιβολίες για το αν θα είναι σε θέση να φέρει εις πέρας την αποστολή της και στο μέλλον, ήτοι να βοηθήσει άστεγους ανθρώπους. Συνεπώς γεννάται το ερώτημα, πώς ο Μη Κυβερνητικός Οργανισμός θα μπορούσε να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά, παρά το γεγονός ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι έχουν αρχίσει να εκλείπουν;
Η δική σας πρόκληση, λοιπόν, είναι να θέσετε τη μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου στο επίκεντρο της δράση σας.
Ένα ξεχωριστό ταξίδι κοινωνικής επίδρασης
Τα παραπάνω ερωτήματα περιγράφουν την κατάσταση ολοένα και περισσότερων MKO, παρά το γεγονός ότι κάθε οργάνωση έχει το δικό της ξεχωριστό ταξίδι κοινωνικής επίδρασης. Ο αριθμός των δωρεών διολισθαίνει ολοένα και περισσότερο σε παγκόσμιο επίπεδο [1]. Επιπρόσθετα, πολλές περιοχές ανά τον κόσμο έχουν έρθει αντιμέτωπες με συνθήκες οικονομικής αβεβαιότητας, ενώ το ευρύ κοινό σε αρκετές χώρες αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό την αποτελεσματικότητα των μη κερδοσκοπικών δράσεων.
Όλα αυτά, δημιουργούν κάποια επίκαιρα ερωτήματα σχετικά με τους Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς. Πρώτον, πώς διαμορφώνεται το τοπίο για όσους εργάζονται στον χώρο της κοινωνικής αλλαγής, μετά την εισχώρηση νέων «παικτών» στην αγορά; Δεύτερον, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να μεγιστοποιηθούν οι ευκαιρίες που δημιουργεί η μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου; Τρίτον, πώς καθορίζεται το καλύτερο πλαίσιο για τη μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου, το οποίο θα κάνει τον οργανισμό σας να ξεχωρίσει, να επικοινωνήσει με σαφήνεια την επιτυχία του, να αυξήσει τις δωρεές και να εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή του με σκοπό την επίτευξη της αποστολής του;
Αυτά τα ερωτήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως έναυσμα στη συζήτηση με τα ενδιαφερόμενα μέρη ενός Μη Κυβερνητικού Οργανισμού. Τα ενδιαφερόμενα μέρη σε αυτή τη διαδικασία είναι συνήθως το διοικητικό συμβούλιο, οι εργαζόμενοι, οι εθελοντές, οι χρηματοδότες και το ευρύτερο κοινό, καθώς ο Μη Κυβερνητικός Οργανισμός είναι υπόλογος σε αυτούς για την πρόοδο που επιτυγχάνει και για τον τρόπο που ξοδεύει τα χρήματα που έχει στη διάθεσή του.
Οι άνθρωποι επιδιώκουν τις «καλές» πράξεις
Οι ΜΚΟ αποτελούν τη βασική πηγή υποστήριξης αξιόλογων κοινωνικών σκοπών, χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα ισχύει για πάντα. Αξίζει να σημειωθεί πως οι δράσεις κοινωνικής προσφοράς δεν ανήκουν αποκλειστικά στους Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Baroness Stowell, επικεφαλής της Φιλανθρωπικής Επιτροπής της Αγγλίας και της Ουαλίας: «Οι ΜΚΟ δεν έχουν φυσικό και παντοτινό μονοπώλιο στην διοχέτευση των αλτρουιστικών μας παρορμήσεων» [2]. Παρά το γεγονός ότι έκανε αυτό το σχόλιο αναφερόμενη στο Ηνωμένο Βασίλειο, είναι ευρέως διαδεδομένο στον κλάδο πως δεν πρόκειται για ένα εγχώριο ζήτημα, αλλά για μια παγκόσμια πρόκληση που χρήζει επικοινωνίας, κατανόησης και καλύτερης αντιμετώπισης.
Στη σύγχρονη εποχή, υπάρχουν άτομα και οργανισμοί που αναζητούν να βελτιώσουν την κοινωνία και να την απαλλάξουν από αδικίες, γεγονός που αποτελεί προνόμιο για τους πιο αδύναμους. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι κοινωνικές επιχειρήσεις, οι διαδικτυακές χρηματοδοτικές πλατφόρμες και αρκετοί πολίτες δίνουν άμεσες χορηγίες σε όσους το έχουν πραγματικά ανάγκη. Αυτές οι χορηγίες είναι παρόμοιες με τις δράσεις των ΜΚΟ καθώς υπόκεινται στην ίδια κατηγορία.
Ο τρόπος με τον όποιο όλες οι διαφορετικές οντότητες μετράνε την επιτυχία των δράσεων κοινωνικής προσφοράς ποικίλει, όμως το να μοιράζεσαι ιστορίες για τον θετικό κοινωνικό αντίκτυπο στον πραγματικό κόσμο είναι ένα κοινό στοιχείο μέτρησης. Παρά το γεγονός ότι ο μεγαλύτερος κοινωνικός αντίκτυπος εμφανίζεται με το πέρας των ετών, ο πειρασμός να γίνει ο απολογισμός της επιτυχίας σε βραχυπρόθεσμη βάση είναι συχνά αρκετά μεγάλος. Στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της συνεχούς ενημέρωσης, είναι πολύ εύκολο κανείς να υποκύψει σε αυτόν το πειρασμό. Η εφαρμογή αποτελεσματικών ικανοτήτων αξιολόγησης σχετίζεται με την κατανόηση του κοινωνικού αντικτύπου σε βάθος μηνών, χρόνων και γενεών.
Είναι ξεκάθαρο ότι ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις προσπαθούν να αφήσουν ένα θετικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ασχέτως με το αν είναι οργανισμοί με μια ξεκάθαρη αποστολή ή κοινωφελή ιδρύματα που πασχίζουν τόσο για τη βελτίωση του κόσμου, όσο και για την απόκτηση κερδών. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα είναι η δράση IMPACT2030, η οποία υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αποσκοπεί στην εκπλήρωση των στόχων που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη για την αειφόρο ανάπτυξη, χρησιμοποιώντας τους πόρους, τις ικανότητες και την εμπειρία του επιχειρηματικού κόσμου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει στόχους όπως η εξάλειψη της παγκόσμιας φτώχειας και η κλιματική αλλαγή.
IMPACT 2030
Τον Σεπτέμβριο του 2018 ο Peter Bodin, CEO της Grant Thornton παγκοσμίως, αναδείχθηκε επικεφαλής του διοικητικού συμβουλίου της δράσης IMPACT2030 [3]. Ο Peter Bodin χαρακτηριστικά σημείωσε πως «οι στόχοι των Ηνωμένων Εθνών για την αειφορία μπορούν να επιτευχθούν αν ο ιδιωτικός τομέας καταφέρει να παρακινήσει τον σημαντικότερο πόρο του, τους ανθρώπους. Η επίτευξη των στόχων θα σηματοδοτήσει την πραγματική πρόοδο προς ένα καλύτερο και περισσότερο βιώσιμο μέλλον».
Η αξιοποίηση των εργαζομένων για την επίτευξη των παγκόσμιων στόχων για την αειφόρο ανάπτυξη, δεν είναι μια προσέγγιση που ακολουθούν μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις. Έρευνες για τη συμμετοχή των εργαζομένων δείχνουν ότι τα τρία τέταρτα των millennials, θα ήταν πρόθυμα να δουλεύουν σε μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία, ακόμα και με λιγότερα χρήματα [4]. Σημειώνεται ότι παρά το γεγονός ότι οι νέοι αυτής της γενιάς υστερούν σε εισοδήματα σε σχέση με άλλες γενιές, η επιθυμία τους να γίνουν εθελοντές και να προσφέρουν σε δράσεις Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων είναι μεγάλη. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι μέχρι το 2020, οι millennials αναμένεται να απαρτίζουν το 35% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να «εκθρονίσουν» τους Baby Boomers από το «βάθρο» της πιο γενναιόδωρης γενιάς.
Οι ΜΚΟ και όσοι ευνοούνται από αυτές, ωφελούνται από την επιπλέον βοήθεια που προσφέρουν οι επιχειρήσεις και οι μεγάλοι οργανισμοί. Αυτή η βοήθεια μπορεί να έχει τη μορφή χρημάτων, αγαθών ή ακόμα και εργαζομένων που προθυμοποιούνται να προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους σε έναν φιλανθρωπικό σκοπό. Πλέον οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν στο κοινωνικό σκοπό της επιλογής τους μέσω της επιχείρησης στην οποία εργάζονται ή μέσω πλατφορμών όπως το “Go Fund Me”.
Γνωρίζουμε ότι οι millennials εκτιμούν ιδιαίτερα τη διαφάνεια και την πληροφόρηση. Παρ’ όλα αυτά, πολλές διαδικτυακές πλατφόρμες για τη χρηματοδότηση Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων δεν είναι διαφανείς σε ό,τι αφορά στα αποτελέσματα των δράσεων τους. Παράλληλα, ούτε όλοι οι μεγάλοι οργανισμοί μοιράζονται συχνά ενημερώσεις σχετικά με την πρόοδό τους σε αυτό το μέτωπο. Οι ιστορίες των ΜΚΟ δεν αρκούν για να παρακινήσουν τους millennials σε περισσότερες δράσεις κοινωνικής προσφοράς. Στον αντίποδα οι millennials θα επιδιώξουν να συμμετάσχουν σε περισσότερες δράσεις, όταν υπάρχει σαφής και πρακτική πληροφόρηση για την αποτελεσματική πρόοδο του κοινωνικού αντικτύπου.
Η μετατροπή του ελέγχου σε ευκαιρία
Σε έναν κόσμο όπου οι δράσεις των ΜΚΟ συμπίπτουν με δράσεις άλλων οργανισμών για την ανακούφιση των ίδιων ευάλωτων ομάδων, υπάρχουν πολλά μαθήματα που μπορεί να διδαχθεί ο ένας από τον άλλο. Μετατρέποντας τον έλεγχο σε ευκαιρία, οι Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί μπορούν να εκπληρώσουν την αποστολή τους, ενώ με το να θέσουν τη μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου στο επίκεντρο, μπορούν να αποκομίσουν πολλά οφέλη.
Τα τελευταία χρόνια, οι ΜΚΟ βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του Τύπου και αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό. Αντίθετα, μπορούν να αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για να αξιολογήσουν τον κοινωνικό τους αντίκτυπο και να αποτιμήσουν τις προτεραιότητές τους.
Η εξαντλητική αποτίμηση των αποτελεσμάτων του κοινωνικού αντικτύπου και των τάσεων, σε βάθος χρόνου, μπορεί να ωφελήσει τη λήψη αποφάσεων σε ό,τι αφορά στα θέματα διαχείρισης ρίσκου. Αυτό με τη σειρά του παρέχει μια πληροφόρηση, η οποία καθιστά υπόλογα τα ανώτερα στελέχη στο διοικητικό συμβούλιο με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και βοηθά τους Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς να επιφέρουν θετικές αλλαγές, παραμένοντας στο σωστό δρόμο.
Οι ΜΚΟ έχουν την ευκαιρία να κάνουν τη διαφορά, με το να ικανοποιήσουν την ανάγκη, τόσο των χρηματοδοτών τους, όσο και της διοικητικής τους ομάδας, για περισσότερη διαφάνεια και υπευθυνότητα. Δημιουργώντας από την αρχή ένα σύστημα μέτρησης του κοινωνικού αντικτύπου στα projects και μοιράζοντας δημόσια την πρόοδό τους, οι ΜΚΟ έχουν τη δυνατότητα να επιτύχουν τους στόχους τους με μια σταθερή βάση μετρήσεων. Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι οι ξεκάθαρες μετρήσεις οδηγούν σε ένα καλύτερο business case και τελικά σε ισχυρότερους δεσμούς με τους χρηματοδότες.
Προσαρμοστείτε σε ένα πλαίσιο μέτρησης του κοινωνικού αντικτύπου που σας ταιριάζει
Όλες οι ΜΚΟ μπορούν να χρησιμοποιήσουν την μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου ως έναν τρόπο εκπλήρωσης των δυνατοτήτων τους. Υπενθυμίζεται ότι η μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου είναι κλιμακούμενη, καθώς μπορεί να χτιστεί και να αναθεωρηθεί σε βάθος χρόνου. Δεν είναι απαραίτητο η μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου να είναι μια επαχθής διαδικασία για τον Μη Κυβερνητικό Οργανισμό.
Οι ΜΚΟ που δεν είναι σίγουρες για τα πρώτα τους βήματα στη μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου, θα πρέπει να ξεκινήσουν κάνοντας μικρές αλλαγές και αξιοποιώντας τους ήδη υπάρχοντες πόρους τους. Στη συνέχεια, θα πρέπει να συλλογιστούν αν χρειάζονται επιπρόσθετη υποστήριξη για τη μέτρηση του κοινωνικού αντικτύπου τους σε ευρύτερη κλίμακα, είτε αυτό έχει να κάνει με την επιθεώρηση παραμέτρων που ήδη υπάρχουν, είτε έχει να κάνει με την πρόσληψη εργαζομένων με εξειδικευμένες δεξιότητες.
Η Grant Thornton Αυστραλίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας, εκπόνησε έρευνα, η οποία αναμένεται να βοηθήσει τους Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς στο να ενταχθούν στη νοοτροπία της μέτρησης του κοινωνικού αντικτύπου. Ειδικότερα, η έρευνα με τίτλο «Outcome: Research into Practice», προσφέρει στις ΜΚΟ έναν αναλυτικό οδηγό με δέκα βήματα. Αυτός ο αναλυτικός οδηγός δημιουργεί μια στέρεη βάση, την οποία οι Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να ικανοποιήσουν τις εξατομικευμένες ανάγκες τους.
Στη σύγχρονη εποχή, όπου τα πολιτιστικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά αλλάζουν και όπου μια πληθώρα ατόμων και οργανισμών αποφασίζει να συμμετάσχει στον ευρύτερο χώρο των κοινωνικών δράσεων, οι ΜΚΟ θα επιτύχουν την αποστολή τους μόνο μέσα από την εγκαθίδρυση ενός συστήματος μέτρησης του κοινωνικού αντικτύπου. Σε όποιο στάδιο και αν βρίσκεται ο Μη Κυβερνητικός σας Οργανισμός, ο κοινωνικός αντίκτυπος οφείλει να βρίσκεται στην «καρδιά» της δράσης του.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ την τελευταία έκθεση της Grant Thornton με τίτλο «Ο κοινωνικός αντίκτυπος των φιλανθρωπικών οργανώσεων».
Πηγές
[1] A global view of giving trends - Charities Aid Foundation