Αρθρο

ΠΔ 54/2018 - Νέο Λογιστικό Πλαίσιο της Γενικής Κυβέρνησης

insight featured image
Contents

Το νέο λογιστικό πλαίσιο του Δημοσίου Τομέα αποτελεί μία προσπάθεια ολοκληρωμένης χρηματοοικονομικής παρακολούθησης όλου του δημοσίου τομέα σύμφωνα με τα σύγχρονα λογιστικά πρότυπα τα οποία εφαρμόζονται διεθνώς, η οποία θα επιτρέπει την άντληση χρήσιμων  πληροφοριών για λήψη αποφάσεων, αξιολόγηση της αποδοτικότητας, διαχείριση της δημόσιας περιουσίας, διαφάνεια και λογοδοσία.

Η εισαγωγή του, με καταλυτική ημερομηνία την 1η  Ιανουαρίου 2025, θα διαφοροποιήσει ουσιωδώς το νέο πλαίσιο από τα έως τώρα ισχύοντα κλαδικά λογιστικά σχέδια (Π.Δ. 80/1997, Π.Δ. 205/1998, Π.Δ. 315/1999, Π.Δ. 146/2003), τα οποία εφάρμοζαν οι φορείς του δημοσίου, στα οποία η παρακολούθηση του Προϋπολογισμού πραγματοποιούνταν στο ανεξάρτητο κύκλωμα των λογαριασμών τάξεως. Παράλληλα, θα προκύψει η δημοσίευση νέων λογιστικών καταστάσεων, όπως οι Καταστάσεις Ταμειακών Ροών και Μεταβολής Καθαρής Θέσης, οι οποίες έως τώρα δημοσιεύονταν αποκλειστικά από τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Η μεταρρύθμιση αφορά, εκτός από την Κεντρική Διοίκηση, όλες τις οντότητες της Γενικής Κυβέρνηση όπως αυτές καθορίζονται από το μητρώο της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) με απώτερο στόχο την κατάρτιση ενοποιημένων αναφορών Δημοσίου.

Το νέο λογιστικό πλαίσιο σύμφωνα με το ΠΔ 54/2018

Το νέο λογιστικό πλαίσιο αφορά περίπου 1.700 φορείς οι οποίοι ενδεικτικά, ανά κλάδο, είναι οι εξής:

  • Φορείς Κεντρικής Κυβέρνησης
    • Υπουργεία και Αποκεντρωμένες περιφέρειες
    • Νοσοκομεία με Π.Δ. 146/2003
    • Πανεπιστήμια με Π.Δ. 205/1998
    • ΝΠΔΔ με Π.Δ. 205/1998
  • Τοπικοί Φορείς με Π.Δ. 315/1999
    • Περιφέρειες
    • Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης
    • ΝΠΔΔ των ΟΤΑ
  • Ασφαλιστικοί Φορείς με Π.Δ. 80/1997
    • ΕΦΚΑ
    • ΟΑΕΔ
    • ΕΟΠΠΥ

Με το ΠΔ 54/2018 διαμορφώνεται ένα ενιαίο λογιστικό πλαίσιο που στοχεύει στην κάλυψη του συνόλου των αναγκών χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και αναφορών με σκοπό την κατάρτιση ενοποιημένων αναφορών σε όλη τη Γενική Κυβέρνηση. Βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημοσίου Τομέα (International Public Sector Accounting Standards - IPSAS), τα οποία αποτελούν ένα εκτεταμένο πλαίσιο αρχών, χωρίς να προβλέπουν Λογιστικό Σχέδιο και αναλύσεις Λογαριασμών παρά μόνο αρχές για τα στοιχεία των χρηματοοικονομικών αναφορών.

Μέσω των παραπάνω νομοθετικών διατάξεων καθορίζεται το λογιστικό πλαίσιο από το οποίο διέπεται το σύνολο των οντοτήτων της Γενικής Κυβέρνηση, καλύπτοντας συνολικά και με συνεπή τρόπο όλους τους υποτομείς της Γενικής Κυβέρνησης και παρουσιάζοντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, που αποτυπώνονται λογιστικά βάσει της αρχής (παραδοχής) του δεδουλευμένου, με σκοπό την παροχή στοιχείων βασισμένων στα πρότυπα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ESA).

Με το νέο Λογιστικό πλαίσιο της Γενικής Κυβέρνησης εισάγεται η καθολική υποχρέωση τήρησης κατάλληλου λογιστικού συστήματος για την παρακολούθηση του συνόλου της οικονομικής δραστηριότητάς του εκάστοτε φορέα και την σύνταξη των απαιτούμενων χρηματοοοικονομικών αναφορών, η τήρηση της αξιοπιστίας του οποίου είναι ευθύνη της διοίκησης των φορέων. Η ενημέρωση των λογαριασμών του λογιστικού σχεδίου θα πραγματοποιείται είτε βάσει των τηρούμενων υποσυστημάτων, είτε με άλλο κατάλληλο και αξιόπιστο τρόπο, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών και τις ακολουθούμενες διαδικασίες, ενώ το σχέδιο λογαριασμών αναπτύσσεται σε συνδυασμό με το πληροφοριακό σύστημα της οντότητας, ώστε να ικανοποιεί τις απαιτήσεις για οικονομική, διοικητική και λειτουργική ταξινόμηση. Ακόμα, τίθεται σε ισχύ ένα νέο διπλογραφικό σύστημα λογιστικής, με ταυτόχρονη κατάργηση των προηγούμενων κλαδικών λογιστικών σχεδίων που ίσχυαν ξεχωριστά, για τους φορείς.

Έτσι, θεσπίζεται ένα νέο σχέδιο λογαριασμών, που καθιερώνει ίδιους κωδικούς λογαριασμών τόσο για την εκτέλεση του προϋπολογισμού όσο και για τη γενική λογιστική, οι οποίοι θα αναλύονται για λόγους οικονομικής ταξινόμησης και αποτελούν τις εξής οκτώ ομάδες λογαριασμών:

Ομάδα 1: Έσοδα
Ομάδα 2: Έξοδα
Ομάδα 3: Ενσώματα πάγια, άυλα πάγια και αποθέματα
Ομάδα 4: Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία
Ομάδα 5: Χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις
Ομάδα 6: Προβλέψεις
Ομάδα 7: Λοιπές οικονομικές ροές
Ομάδα 8: Λογαριασμοί καθαρής θέσης

Οι λογαριασμοί βάσει της οικονομικής ταξινόμησης αποτελούνται από έξι βαθμούς, από τους οποίους:

  • Ο πρώτος δηλώνει την ομάδα λογαριασμών
  • Ο δεύτερος και τρίτος αναλύει περαιτέρω τις κατηγορίες της κάθε ομάδας και έχουν βασιστεί στις κατηγορίες των GFS και ESA
  • Ο πέμπτος αφορά την καταχώρηση στην Γενική Λογιστική και ο έκτος την καταχώρηση στο Προϋπολογισμό.

Βάσει της οικονομικής ταξινόμησης των λογαριασμών, καταρτίζονται οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις οι οποίες περιλαμβάνουν:

  1. την κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης (ισολογισμός)
  2. την κατάσταση χρηματοοικονομικής επίδοσης (κατάσταση αποτελεσμάτων)
  3. την κατάσταση μεταβολών καθαρής θέσης
  4. την κατάσταση ταμειακών ροών
  5. τις επεξηγηματικές σημειώσεις των χρηματοοικονομικών καταστάσεων (προσάρτημα)

Εκτός από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, βάσει της οικονομικής ταξινόμησης καταρτίζεται και η κατάσταση Προϋπολογισμού-Απολογισμού και η κατάσταση Δημοσιονομικής Αναφοράς που παρουσιάζει το αποτέλεσμα (πλεόνασμα-έλλειμμα) της περιόδου και την καθαρή χρηματοδότηση. Στην κατάσταση Προϋπολογισμού, ακολουθείται η ίδια οικονομική ταξινόμηση και χρειάζεται να παρέχει τις εξής πληροφορίες:

  • Βεβαιωθέντα έσοδα
  • Εισπραχθέντα και μη έσοδα
  • Επιστροφές εσόδων 
  • Αναλυτικό προϋπολογισμό εξόδων (εγκεκριμένο) 
  • Υπολειπόμενες πιστώσεις προς διάθεση 
  • Υποχρεώσεις βάσει παραστατικών 
  • Πληρωμές 
  • Απλήρωτες υποχρεώσεις 
  • Εκκρεμείς δεσμεύσεις

Πλέον της οικονομικής ταξινόμησης, το ΠΔ 54/2018 εξυπηρετεί και τη διοικητική ταξινόμηση αντανακλά την οργανωτική και ιεραρχική δομή των υπόχρεων οντοτήτων και καθορίζει τις διοικητικές θέσεις που είναι νομικά υπεύθυνες για την διαχείριση των εξόδων, των εσόδων, των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων των οντοτήτων και για τους σκοπούς αυτούς, στο σχέδιο λογαριασμών ενσωματώνονται τρία τουλάχιστον επίπεδα πληροφοριών.

Η λειτουργική ταξινόμηση καθορίζει τους τομείς ανάλωσης των δαπανών και αναπτύσσεται βάσει των αρχών που τίθενται από τα Διεθνή Πρότυπα COFOG (Classification of the Functions of Government - Ταξινόμηση των Λειτουργιών των Κυβερνήσεων) που εκδίδονται από τα Ηνωμένα Έθνη. Τέλος, οι λοιπές ταξινομήσεις, οι οποίες είναι προαιρετικές, δύνανται να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με το πληροφοριακό σύστημα κάθε φορέα, για παράδειγμα κατά πρόγραμμα και έργο, πηγή χρηματοδότησης, γεωγραφική  ταξινόμηση και ταξινόμηση για κοστολογικούς σκοπούς.

Αναμενόμενα οφέλη από την εφαρμογή της Λογιστική Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα

Τα αναμενόμενα οφέλη από την εφαρμογή της Λογιστική Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα αποτελούν:

  • Ο εκσυγχρονισμός της διοίκησης των φορέων μέσα από τον επανασχεδιασμό όλων των επιχειρησιακών διαδικασιών για τη λήψη αποφάσεων & λογιστικών πολιτικών για την παρακολούθηση αυτών.
  • Η βελτίωση του εσωτερικού ελέγχου & ποιότητας αναφορών και λογιστικών καταστάσεων/λογαριασμών που οδηγεί σε αποδοτικότερο έλεγχο κεφαλαίου κίνησης και χρήση αριθμοδεικτών για ανάλυση, λόγω σύγκλισης των λογιστικών προτύπων της Γενικής Κυβέρνησης με τα λογιστικά πρότυπα του ιδιωτικού τομέα και συμβατότητα με άλλα διεθνή πρότυπα (IPSAS, IFRS, ESA 2010, GFSM 2014).
  • Η ενίσχυση της διαφάνειας  μέσω της παροχής έγκυρων και εύλογων χρηματοοικονομικών πληροφοριών στην διοίκηση, στους θεσμικούς χρήστες, τους παρόχους των πόρων και τους αποδέκτες των υπηρεσιών.
  • Η αύξηση της ποιότητας των στοιχείων και λογοδοσίας, καθώς ο λογιστικός χειρισμός των συναλλαγών των φορέων πραγματοποιείται με αληθή, εύλογο και ομοιόμορφο τρόπο, απεικονίζοντας τη δεδομένη χρηματοοικονομική κατάσταση και την περιουσιακή διάρθρωσή τους και την ορθή εκτίμηση της πιστοληπτικής ικανότητάς του.
  • Η εναρμόνιση των λογιστικών προτύπων του δημόσιου τομέα, που θα επιφέρει πολλαπλά οφέλη, όπως η βελτίωση της λογοδοσίας και της συγκρισιμότητας των χρηματοοικονομικών καταστάσεων καθώς και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου ελέγχου.
  • Η καλυτέρευση της αποδοτικότητας και ανάπτυξης των φορέων μέσω της προόδου των δεξιοτήτων, της παραγωγικότητας και αποδοτικότητας του προσωπικού.
  • Η βελτίωση των διαδικασιών κατάρτισης, εκτέλεσης και παρακολούθησης του προϋπολογισμού και την εναρμόνισή τους με διεθνείς πρακτικές, ιδίως σε ό,τι αφορά στον προϋπολογισμό επιδόσεων και την επισκόπηση δαπανών και δραστηριοτήτων. 

Η ομάδα της Grant Thornton και οι λύσεις που προσφέρουμε

Η ομάδα Assurance της Grant Thornton, έχοντας 25ετή εμπειρία καθώς και πιστοποιήσεις στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημόσιου Τομέα (IPSAS), διαθέτει ενεργή συνεργασία με τους δημόσιους φορείς, αναλαμβάνοντας έργα που αφορούν σε μετατροπές των λογιστικών σχεδίων στο σχέδιο λογαριασμών που εισάγεται με το ΠΔ 54/2018 καθώς και παρέχοντας συμβουλευτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ελέγχου. Μερικοί από τους δημόσιους φορείς με τους οποίους συνεργαζόμαστε είναι ο Δήμος Αθηναίων, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, η Περιφέρεια Κρήτης, το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο Κρήτης.

 

Κατεβάστε το σχετικό φυλλάδιο

Κατεβάστε το σχετικό φυλλάδιο

Ενισχύοντας τη Χρηματοοικονομική Διαχείριση στον Δημόσιο Τομέα | Λογιστική Μεταρρύθμιση Δημοσίου Τομέα - Π.Δ. 54/2018
Download PDF