ΑΡΘΡΟ

Ο ρόλος των τραπεζών στην αειφόρο ανάπτυξη

Κατερίνα Στεφανίδου
By:
insight featured image
Contents

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ηγείται μιας αλλαγής στη χρηματοδότηση της αειφόρου ανάπτυξης. Όταν ο νέος κανονισμός ταξινομίας της ΕΕ τεθεί σε ισχύ το 2022, θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στις ροές κεφαλαίων των χρηματοπιστωτικών αγορών. Δεν είναι όμως η μόνη αλλαγή που θα επηρεάσει τον τραπεζικό κλάδο. Καθώς περνάμε από τις εθελοντικές πρωτοβουλίες ESG στην υποχρεωτική νομοθεσία, αναλύουμε τα ζητήματα στα οποία πρέπει να δώσει προτεραιότητα ο τραπεζικός τομέας.

Ο τομέας των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών μπορεί να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στην παγκόσμια προσπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και περιορισμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Χωρίς τη διοχέτευση ιδιωτικών επενδύσεων σε έργα που συμβάλλουν στη δημιουργία μιας πιο αποδοτικής από πλευράς πόρων, ανθεκτικής και βιώσιμης παγκόσμιας οικονομίας, η επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που θέτει η Συμφωνία του Παρισιού θα ήταν ακόμη πιο περίπλοκη από ό,τι είναι ήδη.

Η εισαγωγή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και η δέσμη υποστηρικτικών κανονισμών, συμπεριλαμβανομένης της Ταξινομίας της ΕΕ αντιπροσωπεύει μια μεγάλη μετατόπιση από τις εθελοντικές δραστηριότητες ESG των επιχειρήσεων στην υποχρεωτικότητά τους βάσει νόμου. Αυτές οι αλλαγές είναι μόνο η αρχή. Η ταξινομία είναι ένα από τα πολλά μέτρα που πρόκειται να εισαχθούν από την ΕΕ, υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες όπως ο κανονισμός για τη γνωστοποίηση βιώσιμων οικονομικών (SDFR), και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο επισημοποιούν τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα και ευθυγραμμίζονται με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) του ΟΗΕ. Η ανταπόκριση στις ρυθμιστικές απαιτήσεις σημαίνει υπέρβαση της ανάπτυξης πολιτικών και συστημάτων για την κάλυψη των τρεχουσών απαιτήσεων. Οι τράπεζες πρέπει να ενσωματώσουν την αειφόρο ανάπτυξη σε κάθε στοιχείο των λειτουργιών και των σχέσεων τους με πελάτες και ρυθμιστικές αρχές και να ενημερώνονται για τις αλλαγές.

Η γνωστοποίηση είναι μόνο η αρχή

Σε αυτό το νέο νομοθετικό πλαίσιο, η δυνατότητα αποτελεσματικής γνωστοποίησης της απόδοσης και της προόδου ESG θεωρείται όλο και περισσότερο ως μόνο η αρχή. Ο πρωταρχικός στόχος των νέων απαιτήσεων, όπως το SFDR και η ταξινομία, είναι η δημιουργία εναρμονισμένων κανόνων, καθώς προηγουμένως υπήρχε μια πληθώρα διαφορετικών προσεγγίσεων. Αυτό θα προωθήσει την καλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τον αντίκτυπο και την απόδοση των επενδύσεων ESG.

Οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να γνωστοποιούν, τόσο σε επίπεδο εταιρείας όσο και σε επίπεδο προϊόντος, την προσέγγισή τους για την ενσωμάτωση των κινδύνων και των επιπτώσεων της αειφόρου ανάπτυξης στις διαδικασίες και στα χρηματοοικονομικά προϊόντα τους.

Λειτουργική προσέγγιση: ιεράρχηση καλών δεδομένων

Η συλλογή σαφών και καθαρών δεδομένων σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις και τον αντίκτυπο των επενδύσεων είναι ζωτικής σημασίας εάν οι τράπεζες πρόκειται να συμβαδίσουν με ολοένα και πιο αυστηρή νομοθεσία σχετικά με τη δημοσιοποίηση. Αυτό, ωστόσο, σημαίνει ότι πρέπει να ξεπεραστούν ορισμένα σημαντικά εμπόδια.

Η συλλογή δεδομένων, ωστόσο, αποτελεί μόνο ένα μέρος της εξίσωσης. Η διάθεση αυτών των δεδομένων με διαφάνεια σε ένα ευρύ φάσμα κοινού θα αποτελέσει πιθανώς μια πρόκληση και από οργανωτικής άποψης, καθώς οι τράπεζες θα χρειαστεί να συμπεριλάβουν τα σχετικά δεδομένα τόσο στις εσωτερικές όσο και στις εξωτερικές τους επικοινωνίες.

Τακτική: ενσωμάτωση της αειφόρου ανάπτυξης στην απόδοση

Εκτός από το να είναι σε θέση να αξιολογούν με ακρίβεια τα υλικά και την απόδοση σε σχέση με παράγοντες ESG, οι τράπεζες πρέπει να προσπαθήσουν να ενσωματώσουν τη νοοτροπία της αειφόρου ανάπτυξης σε κάθε τμήμα του οργανισμού τους. Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να συμβεί αυτό είναι να εντάξουν τους παράγοντες ESG στις αξιολογήσεις απόδοσης. Έτσι, οι τράπεζες διασφαλίζουν ότι όλα τα διοικητικά στρώματα του οργανισμού τους είναι πλήρως εναρμονισμένα με τις πολιτικές αειφόρου ανάπτυξης, καθώς και ότι οι εν λόγω πολιτικές μπορούν να κοινοποιηθούν σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Προκειμένου να συμβεί αυτό, θα πρέπει να τεθούν σαφείς και μετρήσιμοι στόχοι, προσαρμοσμένοι στον τρόπο λειτουργείας της εκάστοτε τράπεζας, καθώς και να δημιουργηθούν σωστές ροές πληροφόρησης στις διαφορετικές ομάδες και τα επίπεδα διαχείρισης ενός οργανισμού.

Στρατηγική: ενσωμάτωση της αειφόρου ανάπτυξης στη λήψη αποφάσεων

Η ενσωμάτωση της αειφόρου ανάπτυξης και της στρατηγικής αποτελεί μια ευκαιρία για τις τράπεζες ώστε να δημιουργήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Πλέον, όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη θέλουν να βλέπουν τις πολιτικές της αειφόρου ανάπτυξης να ενσωματώνονται στις πληροφορίες μίας τράπεζας. Εάν η τράπεζα δεν προσφέρει προϊόντα τα οποία σχετίζονται με την αειφόρο ανάπτυξη, το ενδιαφέρον των επενδυτών ενδέχεται να μειωθεί σε μεγάλο βαθμό μακροπρόθεσμα.

Ένα καλό σημείο εκκίνησης για την ανάλυση αειφόρου ανάπτυξης είναι οι τέσσερις τομείς του Παγκόσμιου Συμφώνου: περιβάλλον, ανθρώπινα δικαιώματα, εργασιακά δικαιώματα και καταπολέμηση της διαφθοράς. Επιπλέον, υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία μεθόδων και πλαισίων που αποτελούν ένα εξαιρετικό σημείο εκκίνησης για συγκεκριμένους τομείς, όπως το Global Reporting Initiative και το Sustainability Accounting Standards Board καθώς η Ομάδα Εργασίας για τις Γνωστοποιήσεις που σχετίζονται με το Κλίμα (TCFD).

Προετοιμασία για ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα

Είναι σαφές ότι οι τράπεζες πρέπει να λάβουν υπόψιν τους περισσότερα ζητήματα, πέραν του νομοθετικού πλαισίου, όταν προσπαθούν να προσαρμοστούν σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό και επιχειρηματικό τοπίο. Οι τράπεζες πρέπει να συλλέγουν σαφή και καθαρά δεδομένα σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις και τον αντίκτυπο των επενδύσεων για να συμβαδίζουν με την ολοένα και πιο αυστηρή νομοθεσία. Είναι σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στη βελτίωση των δεδομένων και των μετρήσεών τους σχετικά με την απόδοση ESG και τον αντίκτυπο των χαρτοφυλακίων τους. Η βιωσιμότητα θα πρέπει να ενσωματωθεί σε όλους τους επιχειρηματικούς τομείς και να κοινοποιηθεί σε ενδιαφερόμενα μέρη, εντός και εκτός του οργανισμού. Η ενσωμάτωση της αειφόρου ανάπτυξης και της λήψης στρατηγικών αποφάσεων, καθώς και η ενσωμάτωση της αειφορίας στις αξιολογήσεις επιδόσεων, θα επιτρέψει στις τράπεζες να δημιουργήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Η κλίμακα και ο ρυθμός της αλλαγής που απαιτείται μπορεί να φαίνονται ακατόρθωτα, όμως είναι σημαντικό οι τράπεζες να κάνουν την αρχή και να αξιοποιήσουν την πρόοδό τους. Τα συστήματα πρέπει να είναι αρκετά ευέλικτα ώστε να προσαρμόζονται στις τρέχουσες ρυθμιστικές απαιτήσεις, καθώς και να παρέχουν στους επενδυτές και τους εταιρικούς πελάτες δεδομένα σχεδόν σε πραγματικό χρόνο σχετικά με την απόδοση και τον αντίκτυπο της επένδυσης. Η ενσωμάτωση της αειφόρου ανάπτυξης στη στρατηγική είναι ένα ταξίδι, παρά ένας προορισμός.