article banner
ΑΡΘΡΟ

Χαρτογραφώντας το μέλλον της ενεργειακής σκακιέρας στην Ελλάδα

Μιχάλης Θωμαδάκης

Energy & resources

Οι αγορές ενέργειας παγκοσμίως υφίστανται σημαντικές αλλαγές. Οι αγορές της Ελλάδας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ειδικότερα, βρίσκονται σε έντονα μεταβατική φάση.

Διαβάστε περισσότερα για τις λύσεις που μπορεί να σας προσφέρει η Grant Thornton εδώ

Βρισκόμαστε λοιπόν σε μια εποχή όπου τίποτα δεν παραμένει όπως ήταν. Η ταχεία απομάκρυνση των εμποδίων δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα στην αγορά ενέργειας, όπου οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας του πρόσφατου παρελθόντος αλλάζουν χέρια, οργάνωση, νοοτροπία και μέλλον. Συνεπώς οι παραδοσιακοί παίκτες που δραστηριοποιούνται καιρό στην αγορά προσπαθούν να επαναπροσδιορίσουν τη στρατηγική και τη θέση τους στη νέα εποχή. Στον αντίποδα οι νέοι παίκτες, που δεν συμμετείχαν ενεργά μέχρι σήμερα στην αγορά ενέργειας,  πειραματίζονται και αναρωτιούνται εάν είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή να εισέλθουν σε μια αγορά που φαίνεται να έχει μέλλον και προοπτική.

Η Ελλάδα ήταν ουραγός στην ίδρυση Χρηματιστηρίου Ενέργειας, σε σχέση πάντα με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και τους «γείτονές» της. Ωστόσο, σήμερα, το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ Α.Ε.) που έχει πλέον τεθεί σε λειτουργία, προσφέρει νέους τρόπους ενεργειακού εμπορίου, νέα στοιχεία για τον μετριασμό των κινδύνων, νέες διευκολύνσεις και τρόπους ενσωμάτωσης στις περιφερειακές αγορές ενέργειας και φυσικού αερίου. Επιπλέον, επιβάλλει σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας να μάθουν τους νέους κανόνες, να εξοικειωθούν με τα νέα στοιχεία των αγορών ενέργειας και φυσικού αερίου και να αναπτύξουν νέα εργαλεία για την επεξεργασία της στρατηγικής τους σε ένα αρκετά περίπλοκο ενεργειακό περιβάλλον.

Σήμερα, σε μια αγορά που μέχρι πρότινος ήμασταν περιορισμένοι στα εθνικά μας σύνορα και περιμέναμε από τους αρμόδιους φορείς να καθορίσουν το ρυθμό της λειτουργίας της αγοράς ενέργειας, είμαστε υποχρεωμένοι να σκεφτούμε με το βλέμμα στραμμένο σε παγκόσμιο ορίζοντα. Οι βασικοί παίκτες της αγοράς ενέργειας θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικοί για να  επιτύχουν τις καλύτερες προσφορές στη γεωγραφική περιοχή τους, σε πραγματικό χρόνο, όλο το εικοσιτετράωρο, αλλά και για τα επόμενα χρόνια. Τα Futures έχουν αυτή την ιδιαίτερη ονομασία γιατί μας επιβάλουν να σκεφτούμε το μέλλον. Αυτό ακριβώς πρέπει να προσφέρει το ΕΧΕ Α.Ε. και οι άλλοι οργανισμοί ανταλλαγής ενέργειας στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η δραστηριότητα των ενεργειακών παικτών σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι ο μοναδικός μηχανισμός για να μετριαστεί ο κίνδυνος. Οι παραγωγοί, οι καταναλωτές και οι προμηθευτές, πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις ενεργειακές ανάγκες της Ελλάδας και των γύρω περιοχών, αλλιώς θα πρέπει να μείνουν στο περιθώριο.

Παράλληλα, οι καταναλωτές ενέργειας θα πρέπει να εξοικειωθούν περαιτέρω με την αγορά. Αν όχι σε ό,τι αφορά στην πολυπλοκότητα του νέου περιβάλλοντος της αγοράς ενέργειας, τουλάχιστον στην ανάγκη της προσεκτικής επιλογής του προμηθευτή τους, προκειμένου να αποφευχθούν οι δυσάρεστες εκπλήξεις που αναχαιτίζουν την αδιάλειπτη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, σε ανταγωνιστικές τιμές μακροπρόθεσμα.

Σε αυτό το μεταβατικό στάδιο της αγοράς ενέργειας, είτε μας αρέσει, είτε όχι, δεν θα επιβιώσουν όλοι οι σημερινοί παίκτες. Το νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται δημιουργεί ένα περιβάλλον για μεγάλες και καθετοποιημένες εταιρείες ενέργειας, με το κατάλληλο μέγεθος που θα τους επιτρέψει να επιβιώσουν. Αυτές θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, το οποίο θα περιλαμβάνει συμβατικές μορφές ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και ανανεώσιμων πηγών, ενώ παράλληλα δημιουργεί νέους τρόπους για την προσέγγιση πελατών, προσφέροντας ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες, ασφάλεια, γνώση και πλήρη κάλυψη της εκάστοτε ανάγκης.

Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας για τους νεοεισερχομένους παίκτες να κάνουν τις σωστές επιλογές και να ενεργούν με τη μέγιστη σύνεση και φροντίδα απέναντι στον καταναλωτή. Εάν δεν αναλύσουν προσεκτικά τις συνθήκες της αγοράς και τις πραγματικές δυνατότητές τους στους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, θα ήταν προτιμότερο να επενδύσουν σε κάποιον άλλο τομέα ή να προσαρμόσουν τις προσδοκίες τους σε αυτό που πραγματικά μπορούν να κάνουν. Η σύναψη εταιρικών σχέσεων και η εξεύρεση συνεργειών με άλλους είναι ένας από τους καταλληλότερους τρόπους για να αμβλυνθούν οι κίνδυνοι που ενέχει το νέο περιβάλλον της αγοράς ενέργειας. Πρέπει να εξετάσουν ενδελεχώς εάν όντως είναι πολύ μικροί για να επιβιώσουν και να επιτύχουν τη σωστή ισορροπία για την επίτευξη των στόχων τους στην ενεργειακή σκακιέρα.

* Νέος όρος στον χώρο της ενέργειας που σημαίνει πως ο καταναλωτής θα έχει τη δυνατότητα να είναι ταυτόχρονα και παραγωγός.