Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού έχουν έρθει αντιμέτωπες με σημαντικές αναταραχές και αντιξοότητες λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, τις μακροχρόνιες διαταραχές του COVID και των ευρύτερων γεωπολιτικών εντάσεων. Ωστόσο, παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική αβεβαιότητα, πολλοί επικεφαλής επιχειρήσεων παγκοσμίως συνεχίζουν να βλέπουν το διεθνές εμπόριο, και ιδιαίτερα τις εξαγωγές, ως βασικό μοχλό ανάπτυξης. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από την IBR, την παγκόσμια έρευνα της Grant Thornton για το επιχειρηματικό κλίμα, το 45% των επιχειρήσεων αναμένει να αυξήσει τον όγκο των εξαγωγών του κατά τη διάρκεια του 2023. Πρόκειται για μία οριακή αύξηση σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2022 (+ 1%), διατηρώντας την τάση της σταδιακής ανάκαμψης από τα χαμηλά επίπεδα κατά την περίοδο της πανδημίας.

Ποσοστό των επιχειρήσεων που αναμένει αύξηση στις παγκόσμιες εξαγωγές

Η έρευνα της Grant Thornton δείχνει πόσες επιχειρήσεις καινοτομούν και προσαρμόζονται αναδιαμορφώνοντας τις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού τους, καθώς προσπαθούν να περιορίσουν το ρίσκο, να αγκαλιάσουν τις ευκαιρίες και να προσφέρουν αξία. Οι επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε διάφορα βήματα [i] για να αυξήσουν την ανθεκτικότητα, από τη δημιουργία αποθεμάτων, τη διαφοροποίηση των προμηθευτών τους, τη δημιουργία τοπικών κόμβων παραγωγής και τη σύναψη συμφωνιών με χώρες που είναι γεωπολιτικοί σύμμαχοι και είναι περισσότερο συμπαθείς στους μετόχους και στους πελάτες.

Οι εταιρίες που αναπτύσσουν μια ορθή κατανόηση του περιβάλλοντος κινδύνου τους και εκπονούν σχέδια για το μέλλον, θα δημιουργήσουν βιώσιμη αξία στις αλυσίδες εφοδιασμού τους και θα είναι σε καλή θέση για να επιτύχουν ανάπτυξη καθώς βελτιώνονται οι οικονομικές συνθήκες και το εμπόριο ανακάμπτει από τα τρέχοντα επίπεδα.[ii]

 

«Πολλές εταιρίες προσπαθούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους μέσω της εφαρμογής αρκετών λύσεων αναδιαμόρφωσης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αυτές οι λύσεις περιλαμβάνουν τη διαφοροποίηση της βάσης εφοδιασμού και την εξερεύνηση των τοπικών εργασιών, για παράδειγμα μέσω nearshoring ή  re-shoring. Συνολικά, ο αντίκτυπος αυτών των προσεγγίσεων θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, όπως ο τομέας, οι πόροι και το ρυθμιστικό περιβάλλον.

Ωστόσο, επενδύοντας στις σωστές στρατηγικές και αξιολογώντας τις επιλογές τους, οι επιχειρήσεις μπορούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού τους, διατηρώντας παράλληλα την προσοχή τους στο κόστος». - Elaine Daly, Partner, Head of Business Consulting, Grant Thornton Ireland.

Οι επιχειρήσεις μετατρέπουν τα εμπόδια σε σκαλοπάτια, ανακατευθύνοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού για να ενισχύσουν την αξία και την ανθεκτικότητα

Οι επικεφαλής των επιχειρήσεων έπρεπε να λάβουν μερικές δύσκολες αποφάσεις σχετικά με τις αλυσίδες εφοδιασμού, καθώς αντιμετώπιζαν ορισμένα παγκόσμια ζητήματα τα οποία ήταν πέραν από τον έλεγχό τους. Το κόστος των προϊόντων ήταν πάντα βασικό στοιχείο, αλλά οι επιχειρήσεις πρέπει επίσης να ανταποκριθούν στις κυμαινόμενες δαπάνες μεταφοράς, στους εμπορικούς περιορισμούς και στην αξιοπιστία και ασφάλεια των εμπορικών οδών. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το διεθνές εμπόριο έχει γίνει στρατηγικά πιο περίπλοκο και απαιτεί ολοένα και περισσότερο μια πολυμερή λύση.

«Ιστορικά, ένας από τους σημαντικότερους μοχλούς για τη δημιουργία υπεράκτιων επιχειρήσεων στην Ινδία ή την Κίνα ήταν το χαμηλό κόστος εργασίας. Όμως με την πάροδο του χρόνου, τα ποσοστά εργασίας αυξήθηκαν σε αυτές τις χώρες και, με το πρόσθετο κόστος μεταφοράς, η εξίσωση για τους επικεφαλής των επιχειρήσεων άλλαξε.

Πριν από την πανδημία ή τον πόλεμο στην Ουκρανία, πολλοί πελάτες επανεξέταζαν ήδη πώς να βελτιστοποιήσουν την αξία των αλυσίδων εφοδιασμού τους. Αυτά τα γεγονότα οδήγησαν τις εταιρείες να αξιολογήσουν τον κίνδυνο και να εξετάσουν πιο άμεσα τη διαφοροποίηση ή τη μετεγκατάσταση της παραγωγής». - Alexander Griesmeier, Partner, Grant Thornton Germany.

Το διεθνές εμπόριο κλονίστηκε απροσδόκητα το 2022 από τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αποτέλεσμα την άνοδο στις τιμές της ενέργειας και ορισμένων τροφίμων, καθώς και το υψηλότερο κόστος μεταφοράς. Ωστόσο, αυτοί οι αρχικοί κραδασμοί έχουν υποχωρήσει και οι επιχειρήσεις αναμένουν τώρα να επανέλθουν σε ισορροπία, με τα παγκόσμια έξοδα αποστολής να επιστρέφουν στα προ πανδημίας επίπεδα.[iii]

«Οι εμπορικές ευκαιρίες μπορεί να μην είναι άμεσα εμφανείς. Για παράδειγμα, εάν διευθύνετε μια εταιρεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν θα περιμένετε απαραίτητα ότι θα αυξήσετε τις εξαγωγές, δεδομένων των οικονομικών συνθηκών. Ωστόσο, για τις εταιρείες που εδρεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, με τη συναλλαγματική ισοτιμία στο επίπεδο που είναι σήμερα, το Ηνωμένο Βασίλειο φαίνεται σαν μια πολύ πιο ελκυστική επιλογή. Τώρα μια αμερικανική εταιρεία μπορεί να αγοράσει από το Ηνωμένο Βασίλειο πολύ φθηνότερα από ό,τι μπορούσε οποιαδήποτε στιγμή στο παρελθόν. Οι συνθήκες μπορεί να είναι πιο ευνοϊκές από ό,τι νομίζατε αρχικά». - Oliver Bridge, Operations Consulting Partner in Business Consulting for Grant Thornton UK.

Το εμπόριο προσφέρει μία οδό προς την ανάπτυξη

Οι αποτελεσματικές αλυσίδες εφοδιασμού επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να προσφέρουν αξία και να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη. Ως εκ τούτου, οι επικεφαλής των επιχειρήσεων προσαρμόζουν τον προγραμματισμό των εξαγωγών τους για να ανταποκριθούν στις ευκαιρίες βελτιστοποίησης στο διεθνές εμπόριο.

Σύμφωνα με τον Jonathan Eaton, Principal, Grant Thornton US, κάθε διευθύνων σύμβουλος θα πρέπει να λάβει υπόψιν τρία βασικά στοιχεία κατά τη βελτιστοποίηση της αλυσίδας εφοδιασμού του: 

  • Πρώτον, τι έχει περισσότερο νόημα στρατηγικά; Πού βρίσκονται οι αγορές, τα κανάλια και τα τμήματα πελατών που προσφέρουν βιώσιμη ανάπτυξη και υποστηρίζουν τους πρωταρχικούς στόχους ανάπτυξης για την επιχείρηση;  
  • Δεύτερον, τι θα είναι πιο αποτελεσματικό λειτουργικά και οικονομικά; Πώς μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε το κόστος στην εφοδιαστική μας αλυσίδας ,μεγιστοποιώντας ταυτόχρονα το κέρδος και μετριάζοντας τον κίνδυνο;
  • Και τρίτον, ποια είναι η φορολογικά αποδοτικότερη λύση; Υπάρχουν φορολογικά οφέλη από τον τρόπο με τον οποίο δομούμε την αλυσίδα εφοδιασμού, τους εμπορικούς εταίρους που χρησιμοποιούμε και τις υποστηρικτικές διαδρομές ροής για τη διοχέτευση των προϊόντων στην αγορά;

Ο Jonathan προσθέτει: «Όσες επιχειρήσεις μπορέσουν να τριγωνίσουν με επιτυχία αυτά τα τρία σημεία και να προσαρμόσουν γρήγορα τη δρομολόγηση της εφοδιαστικής τους αλυσίδας θα ευδοκιμήσουν και θα πάρουν μερίδιο της αγοράς. Εάν μπορείτε να αλλάξετε τη νοοτροπία σας και να σκεφτείτε πιο μακροπρόθεσμα, θα συνεχίσετε να αναπτύσσετε το εμπόριο και θα το κάνετε επικερδώς».

Περιφερειακή κατανομή: Προσδοκίες αύξησης εσόδων από μη εγχώριες αγορές - Aύξηση του αριθμού των χωρών στις οποίες πραγματοποιούνται εξαγωγές

Οι προσδοκίες για τις εξαγωγές παραμένουν ισχυρές μεταξύ των επιχειρήσεων, παρόλο που οι ευρύτεροι οικονομικοί δείκτες είναι πιο συγκρατημένοι. Δύο στις πέντε επιχειρήσεις (40%) αναμένουν αύξηση των εσόδων τους από μη εγχώριες αγορές το 2023. Παρόμοιο ποσοστό (41%) σχεδίαζε φέτος να αυξήσει τον αριθμό των χωρών στις οποίες πραγματοποιούν πωλήσεις.

«Οι νέες αγορές μπορεί να αποτελούν μια ελκυστική επιλογή για πολλούς, ανεξάρτητα από τις συνθήκες της αγοράς. Οι εξαγωγές είναι ιδιαίτερα ελκυστικές για τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται σε ώριμες εγχώριες αγορές, αλλά οι ομάδες εργασίας των εταιριών πρέπει να πραγματοποιήσουν επαρκή έρευνα προκειμένου να κεφαλαιοποιήσουν σε αυτή τη δραστηριότητα.

Τα καλά νέα είναι ότι οι ποιοτικοί εξαγωγείς, ιδιαίτερα στα τρόφιμα και τα φάρμακα, έχουν συνεχή υψηλή ζήτηση στις αναπτυσσόμενες αγορές, όπως για παράδειγμα στην Ινδία και την Κίνα. Οι γνωστές μάρκες, είτε είναι τελικά προϊόντα είτε εισροές στην μεταποίηση, δημιουργούν εμπιστοσύνη στους αγοραστές. Ίσως βλέπουμε μια στροφή προς την ποιότητα και την αξιοπιστία σε αβέβαιες εποχές, που δέχεται ώθηση από πιο επιλεκτικές αγοραστικές αποφάσεις». - Jamie Downs, Partner, Grant Thornton Australia.

Διαφορές στις προσδοκίες αύξησης των εξαγωγών ανά γεωγραφική περιοχή

Στρατηγικός σχεδιασμός με στόχο την επιτυχία

Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022, οι εταιρίες διαπίστωσαν μια οριακή μείωση στο ποσοστό των εργαζομένων τους που επικεντρώθηκαν σε μη εγχώριες αγορές. Τα στοιχεία αυτά παραμορφώθηκαν από μια σημαντική πτώση στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά δεν αντικατοπτρίστηκαν σε όλους τους τομείς και τις περιοχές. Στη Λατινική Αμερική και την Αφρική, η αναλογία των εργαζομένων σε εταιρίες που επικεντρώνονται σε μη εγχώριες αγορές αυξήθηκε. Οι τρεις πρώτες αγορές που θα επωφεληθούν είναι η Κίνα, η Γερμανία και οι ΗΠΑ, οι οποίες ετοιμάζονται να αυξήσουν την προσφορά από εξωτερικές αγορές. Στην Κίνα, το 26% (από 25%) των εταιριών αναφέρει αύξηση αυτής της δραστηριότητας το 2023. Εν τω μεταξύ, τα τελευταία στοιχεία για τις εξαγωγές της Κίνας δείχνουν άλμα σχεδόν 15% σε αυτή τη δραστηριότητα, αψηφώντας τις εκτιμήσεις, με ορισμένους αναλυτές να έχουν προβλέψει συρρίκνωση 7%.

Οι κορυφαίοι προορισμοί για το παγκόσμιο εμπόριο

«Οι επικεφαλής των επιχειρήσεων πρέπει να προχωρήσουν σε μακροπρόθεσμο προγραμματισμό. Πρέπει να σκεφτούν πού εξάγουν, πού εισάγουν, εάν πρέπει να ανανεώσουν ή όχι τις εμπορικές τους οδούς και το πώς μπορούν να δημιουργήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να διαφοροποιηθούν στην αγορά με τέτοιο τρόπο ώστε να το κάνουν επικερδώς». - Jonathan Eaton, Principal, Grant Thornton US

Τα πρόσφατα γεγονότα παγκοσμίως έχουν καταστήσει την τρέχουσα περίοδο δύσκολη για το εμπόριο. Οι προοπτικές από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και από άλλους Οργανισμούς ήταν ότι το εμπόριο θα καταγράψει επιβράδυνση το 2023, με την αύξηση των επιτοκίων και την οικονομική αστάθεια να προστίθενται στις γεωπολιτικές εντάσεις. Τον Απρίλιο, ο ΠΟΕ ανέμενε ότι ο όγκος των εξαγωγών θα αυξηθεί μόλις κατά 1,7% φέτος,[iv] ποσοστό πολύ χαμηλότερο σε σχέση με τον μέσο όρο της περασμένης δεκαετίας, στο 2,6%. Οι επιχειρήσεις που προχωρούν σε στρατηγικό σχεδιασμό και είναι έτοιμες να καινοτομήσουν θα μπορούν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις εξαγωγές τους, γεγονός που θα τις βοηθήσει να παραμείνουν ένα βήμα μπροστά από τον ανταγωνισμό, παρά τις τρέχουσες οικονομικές αντιξοότητες, καθώς και  διάφορες δυσκολίες που διαφαίνονται στον ορίζοντα. 

 

______________________________

i. www.weforum.org - From chip disputes to the EU's carbon border tax: 6 things to know about international trade this month - 10.01.23
ii. www.ft.com - WTO warns surge in borrowing costs set to hit exports - 05.04.23
iii. www.economist.com - Global shipping costs are returning to pre-pandemic levels - 09.01.23
iv. www.ft.com - WTO warns surge in borrowing costs set to hit exports - 05.04.23