Φοροδοξίες, 14.05.2017

ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΦΕΙΛΩΝ

• Ποιους αφορά:  Η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών τόσο προς  τις τράπεζες όσο και τις οφειλές προς το Δημόσιο (Δ.Ο.Υ ή ασφαλιστικά ταμεία ή άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης) θεσπίστηκε με τον 4469/2017. Ο συγκεκριμένος μηχανισμός αφορά φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος, είτε φυσικά πρόσωπα με πτωχευτική ικανότητα είτε νομικά πρόσωπα με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Ενώ στη ρύθμιση δεν εντάσσονται ελεύθεροι επαγγελματίας, όπως δικηγόροι, γιατροί κ.λπ. (δεδομένου ότι δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα), αυτοί είναι δυνατόν υπό προϋποθέσεις να ωφεληθούν από τις ευνοϊκές ρυθμίσεις που προβλέπονται για τις απαιτήσεις του Δημοσίου.
• Τι αφορά-προϋποθέσεις:  Βασική προϋπόθεση για την υπαγωγή στη ρύθμιση (ανεξάρτητα από το αν οι οφειλές είναι προς τις τράπεζες ή το Δημόσιο) είναι:
  α) οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές να ξεπερνούν τις 20.000 ευρώ και να έχουν γεννηθεί μέχρι την 31.12.2016. Οφειλές μετά την ημερομηνία αυτή δεν μπαίνουν στη ρύθμιση.
  β) Να υπάρχουν σε μια από τις 3 τελευταίες χρήσεις πριν την υποβολή της αίτησης για υπαγωγή στη ρύθμιση θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) ή θετική καθαρή θέση.

• Απαιτήσεις του Δημοσίου:  Αφαιρείται το 95% των φορολογικών προστίµων κάθε είδους και το 85% των προσαυξήσεων και τόκων για µη εµπρόθεσµη καταβολή οφειλής των απαιτήσεων του Δηµοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.  
• O ρόλος του συντονιστή: Σημαντικό ρόλο στον εξωδικαστικό μηχανισμό έχει ο συντονιστής ο οποίος συντονίζει τη διαδικασία και επιμελείται την υπογραφή της σύμβασης αναδιάρθρωσης ή συντάσσει το πρακτικό αποτυχίας της διαδικασίας. Ο συντονιστής πρέπει να είναι διαπιστευμένος διαμεσολαβητής εγγεγραμμένος στο μητρώο συντονιστών και διορίζεται από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ).
• Οφειλές άνω του 85% σε έναν πιστωτή:  Απλοποιημένη διαδικασία ακολουθείται σε περίπτωση που ο οφειλέτης οφείλει περισσότερο από το 85% του συνολικού χρέους σε έναν μόνο πιστωτή. Στην περίπτωση αυτή δεν διορίζεται συντονιστής, η διαπραγμάτευση γίνεται μεταξύ του οφειλέτη και του πιστωτή και ο τελευταίος πρέπει να ενημερώσει την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού χρέους για την επίτευξη ή μη της συμφωνίας μέσα σε 3 μήνες από την υποβολή της αίτησης.  
• Διάρκεια διαπραγμάτευσης: Συντομότερη των 6 μηνών υπολογίζεται η διαδικασία της διαπραγμάτευσης σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των προθεσμιών που τίθενται στο νόμο, εφόσον είναι πλήρης η αίτηση που κατατίθεται, η οποία περιλαμβάνει και τη ρύθμιση που προτείνει ο ίδιος ο οφειλέτης. Αν, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, η πρόταση του οφειλέτη δεν γίνει δεκτή αλλά υποβληθούν αντιπροτάσεις, ο οφειλέτης οφείλει να δηλώσει αν αποδέχεται μια ή περισσότερες από τις προτάσεις. Όσες γίνουν δεκτές από τον οφειλέτη τίθενται σε ψηφοφορία, ώστε να συγκεντρώσουν την απαραίτητη πλειοψηφία. Αν δεν υποβληθούν αντιπροτάσεις ή αν ο οφειλέτης δεν δεχτεί τις αντιπροτάσεις ή το σχέδιο του εμπειρογνώμονα, τότε τίθεται σε ψηφοφορία η αρχική πρόταση του οφειλέτη.   
• Απαρτία συμμετεχόντων πιστωτών:  Όποια πρόταση έχει την έγκριση του οφειλέτη και τεθεί σε ψηφοφορία μεταξύ των πιστωτών γίνεται δεκτή, εφόσον ψηφιστεί από τα 3/5 των συμμετεχόντων, στους οποίους πρέπει να συμπεριλαμβάνονται 2/5 των πιστωτών με ειδικό προνόμιο (π.χ. τράπεζα που έχει εγγράψει προσημείωση ή υποθήκη σε ακίνητο του οφειλέτη). Οι πλειοψηφίες αυτές συνδέονται με ποσοστό απαιτήσεων επί του συνολικού χρέους της επιχείρησης και όχι με τον αριθμό των συμμετεχόντων πιστωτών.
• Επικύρωση σύμβασης αναδιάρθρωσης: Ησύμβαση αναδιάρθρωσης μπορεί να επικυρωθεί δικαστικά, αν το επιθυμεί ο οφειλέτης ή κάποιος από  τους πιστωτές που την υπέγραψαν. Η απόφαση της επικύρωσης αφορά το σύνολο των απαιτήσεων του οφειλέτη που ρυθμίζονται στη σύμβαση και δεσμεύει τον οφειλέτη και το σύνολο των πιστωτών ανεξάρτητα από το αν συμμετείχαν στη διαπραγμάτευση ή στη σύμβαση αναδιάρθρωσης. Η δέσμευση αυτή επιβάλλεται, ιδίως στους μη συμμετέχοντες πιστωτές, καθώς σε αντίθετη περίπτωση αφενός θα δημιουργούταν αντικίνητρο συμμετοχής στους συμμετέχοντες πιστωτές, οι οποίοι θα βρίσκονταν σε χειρότερη θέση, και αφετέρου η λειτουργία της επιχείρησης θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο λόγω της απειλής αναγκαστικής εκτέλεσης από πιστωτή που δεν συμμετείχε στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης.
• Συνέπειες μη τήρησης συμφωνίας: Μη καταβολή από τον οφειλέτη οποιουδήποτε οφειλόμενου ποσού που προβλέπεται από τη σύμβαση προς οποιονδήποτε πιστωτή για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των ενενήντα (90) ημερών, δημιουργεί το δικαίωμα να ζητήσει την ακύρωση της συμφωνίας ως προς όλους. Η σχετική αίτηση κατατίθεται στο δικαστήριο που επικύρωσε τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών ή σε αυτό της έδρας του οφειλέτη, αν η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών δεν έχει επικυρωθεί. Με την ακύρωση της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών αναβιώνουν οι απαιτήσειςτων πιστωτών κατά του οφειλέτη και των συνοφειλετών. Ποσά που καταβλήθηκαν σε εκτέλεση της σύμβασης αναδιάρθρωσης αφαιρούνται από τις απαιτήσεις που αναβίωσαν.
• Ανατροπή της σύμβασης αναδιάρθρωσης:  Επέρχεται αυτοδικαίως ανατροπή της σύμβασης αναδιάρθρωσης έναντι του Δημοσίουή των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και αναβίωσης των απαιτήσεων τους  σε περίπτωση:
  α) Μη καταβολής δόσεων ή μερική καταβολή δόσεων από τον οφειλέτη ποσού που αντιστοιχεί σε  3 δόσεις.
  β) Παράλειψης του οφειλέτη να υποβάλλει τις προβλεπόμενες φορολογικές δηλώσεις εντός 3 μηνών από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής τους.
  γ) Παράλειψης του οφειλέτη να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει οφειλές οι οποίες βεβαιώθηκαν μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2016, μέσα σε 90 ημέρες από την έναρξη ισχύος ή την επικύρωση της σύμβασης ή αν πρόκειται για οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μετά την έναρξη ισχύος ή την επικύρωση της σύμβασης μέσα σε 60 ημέρες από τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους.

• Έναρξη εφαρμογής του Νόμου:  Η 3^η Αυγούστου 2017. Εξαιρούνται κάποιες διατάξεις οι οποίες τίθενται σε ισχύ από τη δημοσίευση του νόμου (03/05/2017), οι οποίες αποσκοπούν στην προετοιμασία του μηχανισμού, όπως  για παράδειγμα οι εξουσιοδοτικές διατάξεις και οι διατάξεις που ρυθμίζουν τη δημιουργία του μητρώου συντονιστών.