Φοροδοξίες, 26.06.16

Γνωρίζετε ότι...

• O νέος αναπτυξιακός νόμος που έρχεται σχεδόν δύο χρόνια μετά την τελευταία υπαγωγή σε επενδυτικό νόμο ψηφίστηκε την προηγούμενη βδομάδα από την Ελληνική Βουλή. Ο νέος νόμος ρυθμίζει τη «σύσταση καθεστώτων ενίσχυσης των ιδιωτικών επενδύσεων για την περιφερειακή και οικονομική ανάπτυξη της χώρας». Για πρώτη φορά σε αιτιολογική έκθεση αναπτυξιακών νόμων επιχειρείται μια αποτύπωση των χαρακτηριστικών κυρίως αλλά και των αποτελεσμάτων που επέφεραν οι τρεις προηγούμενοι νόμοι ήτοι ο Ν. 2601/1998, ο Ν. 3299/2004 και ο Ν. 3908/2011, παρά το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός των επενδυτικών σχεδίων των δύο τελευταίων (σχεδόν το 50%) βρίσκονται ακόμη σε εκκρεμότητα.
• Κατά τη διάρκεια των τριών προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων (1994-2014), οι επενδύσεις που προκλήθηκαν, ύψους 38 δις. ευρώ περίπου, ανήλθαν στο 13,2% του συνολικού σχηματισμού ακαθάριστου παγίου κεφαλαίου του ιδιωτικού τομέα (εκτός κατοικίας) της αντίστοιχης περιόδου. Σε μια περίοδο που ας σημειωθεί, οι ακαθάριστες επενδύσεις κεφαλαίου σημείωσαν κάθετη πτώση της τάξης του -64,6% και από το 2011 ο ετήσιος σχηματισμός καθαρού παγίου κεφαλαίου στην ιδιωτική οικονομία να είναι καθαρά και σταθερά αρνητικός. Αποτέλεσμα της πορείας αυτής είναι να έχει δημιουργηθεί στη χώρα ένα επενδυτικό κενό της τάξεως των 80 δις περίπου ευρώ προκειμένου να επιστρέψουμε στα επίπεδα του 2009.
• Το μέσο μέγεθος των επενδύσεων σχεδόν διπλασιάστηκε από νόμο σε νόμο με αποτέλεσμα το 1,1 εκ. ευρώ του Ν. 2601/98 να φτάσει στο εντυπωσιακό 4,7 εκ. ευρώ στον τελευταίο νόμο 3908/11. Κατ’ επέκταση, το μέσο μέγεθος της ενίσχυσης από 357 χιλιάδες στον Ν. 2601/98 αυξήθηκε στο 1,5 εκ. στον Ν. 3908/11. Ενδιαφέροντα είναι και τα στοιχεία της δημιουργούμενης απασχόλησης από τα επενδυτικά αυτά σχέδια. Συγκεκριμένα, ενώ η μέση ενίσχυση ανά θέση εργασίας στον Ν. 2601/98 ανήλθε στα 38 χιλ. ευρώ, το αντίστοιχο ποσό στο Ν.3908/11 έφτασε στα 322 χιλ., δηλαδή σχεδόν το δεκαπλάσιο.
• Αυξανόμενη συγκέντρωση επενδυτικών δαπανών και ενισχύσεων σε ένα μικρό αριθμό επιχειρήσεων εμφανίζεται διαχρονικά. Παρατηρείται για παράδειγμα στον Ν. 3299/04 ότι το 4,26% των μεγάλων επενδυτικών σχεδίων (> 10 εκατ. ευρώ) απορροφά το 40,39% των συνολικών ενισχύσεων.
• Χαμηλό τεχνολογικό περιεχόμενο και ένταση γνώσης χαρακτηρίζει τη συντριπτική πλειοψηφία των εγκεκριμένων σχεδίων και στους τρεις νόμους. Συγκεκριμένα, το 95% των επενδυτικών σχεδίων αφορούσε σε επενδύσεις από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε : μεταποιητικές δραστηριότητες χαμηλής τεχνολογίας (29%), μεσαίας και χαμηλής τεχνολογίας (19%), παροχής υπηρεσιών χαμηλής έντασης γνώσης (35%), καθώς και πρωτογενή παραγωγή (10%) και ενέργεια (1%). Αντίθετα, οι κλάδοι υψηλής ή μεσαίας-υψηλής τεχνολογίας αφορούσαν μόλις το 4% των συνολικών σχεδίων.
• Λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα από τη λειτουργία των προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων αλλά και των στοιχείων της αναπτυξιακής πολιτικής της Κυβέρνησης, όπως έχουν εκφραστεί μέχρι σήμερα, καταρτίστηκε ο νέος αναπτυξιακός νόμος τα βασικά σημεία του οποίου  – και ιδιαίτερα αυτών που τον διαφοροποιούν από τους προηγούμενους - επιχειρούμε να παρουσιάσουμε στο σημερινό μας σημείωμα.
• Μια βασική διαφορά από τους προηγούμενους νόμους αποτελεί η έμφαση που δίνεται στα φορολογικά κίνητρα. Σε αντίθεση με το παρελθόν και με δεδομένους τους σημαντικούς δημοσιονομικούς περιορισμούς της χώρας, η υιοθέτηση των φορολογικών απαλλαγών ως υποκατάσταση των επιχορηγήσεων, ευθυγραμμίζεται με την ευρωπαϊκή τάση που θέλει πάνω από το 50% των κινήτρων να αφορούν φορολογικές ελαφρύνσεις. Στην Ελλάδα δεν ξεπερνά το 5% και στόχος του Υπουργείου είναι στο τέλος της επόμενης εξαετίας να φτάσει το 45%.
• Τρία νέα είδη ενισχύσεων προστίθενται στο οπλοστάσιο του νέου επενδυτικού νόμου. Πέραν των γνωστών (φορολογική απαλλαγή, επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης-leasing), προβλέπεται η επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η σταθεροποίηση συντελεστή φορολογίας εισοδήματος (για τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια) καθώς και η χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου μέσω ταμείων συμμετοχών με ίδια κεφάλαια ή/και δανειακά.Καταργούνται οι προκαταβολές που προέβλεπαν οι προηγούμενοι νόμοι τόσο για το πενήντα τοις εκατό (50%) της επιχορήγησης όσο και για το σύνολο αυτής.
• Όλες οι μορφές ενισχύσεων εκτός των κεφαλαιακών ανάγονται σε ισοδύναμα επιχορηγήσεων με βάση παρούσες αξίες. Προκειμένου οι ενισχύσεις που παρέχονται με το κίνητρο της φοροαπαλλαγής να είναι ισοδύναμες με τις ενισχύσεις της επιχορήγησης, τα ποσά των επιχορηγήσεων ορίζονται στο 70% του ανώτερου επιτρεπόμενου ποσοστού του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων.
• Το κίνητρο της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται με την πιστοποίηση υλοποίησης του 50% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου. Ο δικαιούχος μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο της δικαιούμενης ενίσχυσης εντός περιόδου δέκα πέντε (15) φορολογικών ετών  από το έτος θεμελίωσης του δικαιώματος που προαναφέρθηκε με τους ακόλουθους περιορισμούς: α) η δικαιούμενη ενίσχυση να μην υπερβαίνει, κατ’ έτος, το είκοσι τοις εκατό (20%) του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής και β) η δικαιούμενη ενίσχυση να μην υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, μέχρι το φορολογικό έτος της έκδοσης της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης. Έτσι ο νέος νόμος ενισχύει κυρίως την απόδοση και όχι την ύπαρξη δαπανών ανεξαρτήτως τελικού αποτελέσματος.
• Η επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης πραγματοποιείται μετά την πιστοποίηση δημιουργίας των θέσεων αυτών και καταβάλλεται ανά εξάμηνο με τον περιορισμό της μη υπέρβασης της καταβολής του εξήντα τοις εκατό (60%) του εγκεκριμένου ποσού μέχρι την έκδοση της απόφασης ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας της επένδυσης.
• Τουλάχιστον μία (1) κερδοφόρα χρήση στις τελευταίες επτά (7) πριν από την διαχειριστική χρήση της αίτησης υπαγωγής θα πρέπει να έχουν παρουσιάσει οι υπαγόμενες επιχειρήσεις προκειμένου να λάβουν επιχορήγηση ή/και επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης. Εξαίρεση αποτελούν οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν. Σ. Επ.), οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, οι Ομάδες Παραγωγών, οι Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις καθώς και όλες οι επιχειρήσεις που συστάθηκαν κατά τα τελευταία επτά (7) έτη πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής.
• Καταργείται ο υποχρεωτικός χαρακτήρας της ίδιας συμμετοχής. Συγκεκριμένα, η συμμετοχή του φορέα στο κόστος του επενδυτικού σχεδίου μπορεί να γίνει είτε μέσω ιδίων κεφαλαίων είτε με εξωτερική χρηματοδότηση με την προϋπόθεση ότι το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του συνολικού κόστους δεν περιέχει οποιαδήποτε κρατική ενίσχυση, δημόσια στήριξη ή παροχή.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με φορολογικά θέματα, μπορείτε να επικοινωνήσετε με το τμήμα Tax & Outsourcing της Grant Thornton στο email: tax@gr.gt.com