Μια ανησυχία επικρατεί σε πολλές από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, καθώς οι επιχειρήσεις προσπαθούν να συμβιβαστούν με την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Είναι η τεχνολογία και η δυνατότητα μετακίνησης, οι δύο επιλογές των επιχειρήσεων στην προσπάθειά τους να βρουν ταλέντα;
Στον Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία και πολλές άλλες εδραιωμένες οικονομίες, υπάρχει μια βαθύτερη κρίση στην έλλειψη εργατικού δυναμικού. Οι επιχειρήσεις αγωνίζονται όλο και περισσότερο να προσελκύσουν το ταλέντο που απαιτείται για να αναπτυχθούν. Σύμφωνα με τη Διεθνή Έκθεση Επιχειρήσεων (International Business Report - IBR) της Grant Thornton, το 40% των επιχειρηματιών ανά τον κόσμο ανέφερε την έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων ως εμπόδιο για την ανάπτυξη. Στις ΗΠΑ, οι ανησυχίες σχετικά με τις δεξιότητες σημείωσαν άνοδο κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο που σημειώθηκε ποτέ, στο 38%. Στην Κίνα, οι ανησυχίες σχετικά με τις δεξιότητες αυξήθηκαν επίσης κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας στο 38%. Και στη Γερμανία, το δεύτερο τρίμηνο του 2018 σημειώθηκε άλμα 25 ποσοστιαίων μονάδων στο 74%.
Σε πολλές αγορές δεν υπάρχει μεγάλη πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στο χώρο εργασίας. Οι οικονομίες προσεγγίζουν την πλήρη απασχόληση, οπότε αρχίζουμε να βλέπουμε την επανεμφάνιση ελλιπών δεξιοτήτων καθώς και την ανάγκη για νέες δεξιότητες. Η παγκόσμια ανεργία μειώθηκε στο 5,2%, το χαμηλότερο επίπεδο που παρατηρείται εδώ και σχεδόν 40 χρόνια, εξαιτίας παραγόντων, όπως οι χαμηλότεροι μισθοί και η εργασία ορισμένου χρόνου. Αν και το παγκόσμιο χάσμα δεξιοτήτων αναμένεται να επιδεινωθεί, έχει ήδη επιπτώσεις στις επιχειρήσεις. Ορισμένες δεν είναι σε θέση να αναπτυχθούν επειδή δεν μπορούν να αυξήσουν τον όγκο των δεξιοτήτων που χρειάζονται για να ενισχύσουν την ικανότητα να παράγουν περισσότερα αγαθά ή υπηρεσίες.
Διάφοροι παράγοντες ενισχύουν αυτή την τάση, συμπεριλαμβανομένης της γήρανσης του πληθυσμού και της μείωσης του πληθυσμού που βρίσκεται σε παραγωγική ηλικία σε ορισμένες χώρες. Εν τω μεταξύ, η ταχέως αναπτυσσόμενη τεχνολογία θέτει τις επιχειρήσεις σε αυξανόμενη πίεση για να αποκτήσουν τις προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες που απαιτούνται για να υποστηρίξουν εξελίξεις όπως η τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence), η αυτοματοποίηση και η τεχνολογία blockchain.
«Δεν πρόκειται μόνο για ρόλους που είναι εστιασμένοι στην τεχνολογία, η ικανότητα γραφής και κατανόησης του κώδικα θα είναι πιο σημαντική σε άλλους κλάδους, όπως βλέπουμε ήδη στην οικονομία. Δεν νομίζω ότι υπάρχει έστω και ένας κλάδος αυτή τη στιγμή που δεν χρειάζεται περισσότερα ταλέντα», σχολιάζει ο Eric Nguyen, Senior Manager of Raymond Chabot Grant Thornton’s AI practice στον Καναδά. «Μόνο στο Μόντρεαλ, παρατηρούμε μία τεράστια ζήτηση για τεχνητή νοημοσύνη, και υπάρχουν πολλά ταλέντα στον τομέα της μηχανικής, της ανάπτυξης λογισμικού και της επιστήμης των δεδομένων».
Με έναν ειρωνικό τρόπο, η τεχνολογία αποτελεί και μια αιτία και - και τουλάχιστον εν μέρει - μια λύση στο χάσμα δεξιοτήτων. Η υψηλή απαίτηση για τεχνολογικές δεξιότητες είναι αποτέλεσμα του τι μπορεί να κάνει η τεχνολογία για τις επιχειρήσεις. Καθώς αυξάνεται η απαίτηση για δεξιότητες, το ίδιο συμβαίνει και με τις επενδύσεις στην καινοτομία και τις νέες επιχειρηματικές λύσεις. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, οι προσδοκίες για επένδυση στην τεχνολογία αυξήθηκαν κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες στο 49%.
Ο Michel Besner, General Manager στη Catallaxy, θυγατρικής της Raymond Chabot Grant Thornton, παρέχοντας λύσεις blockchain και υποστήριξη για επιχειρήσεις, σχολιάζει: «Όπου η τεχνολογία βελτιστοποιεί τις διαδικασίες με την απλοποίηση των καθηκόντων, εξαφανίζεται η απαίτηση για ορισμένους τύπους εργασίας». Άλλες τεχνολογίες όπως η αυτοματοποίηση ρομποτικών διαδικασιών (Robotic Process Automation - RPA) και η μηχανική μάθηση, επιτρέπουν επίσης την αυτοματοποίηση και τις ευκαιρίες κλίμακας που δεν υπήρχαν απαραίτητα πριν.
Η τεχνολογία περιορίζει το αντίκτυπο της έλλειψης δεξιοτήτων στις περισσότερες επιχειρηματικές λειτουργίες, όπως το λογιστήριο, το marketing και τα τμήματα manufacturing και logistics. Το πρόσθετο πλεονέκτημα είναι ότι ενώ η αυτοματοποίηση και η τεχνολογία αφαιρούν μερικά από τα πιο βασικά καθήκοντα, οι υπάρχοντες εργαζόμενοι έχουν μεγαλύτερη ικανότητα να δώσουν αξία σε τομείς όπου οι μηχανές δεν μπορούν.
«Η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά τις επιχειρήσεις με το χάσμα δεξιοτήτων μέσω της αυτοματοποίησης της λήψης αποφάσεων και βοηθώντας την ανθρώπινη αλληλεπίδραση με τις μηχανές στις καθημερινές λειτουργίες», σχολιάζει ο Eric. Πρόσφατα συνεργάστηκε με το τμήμα αγορών μιας εταιρείας, η οποία διαθέτει μια ομάδα 20 αναλυτών που λαμβάνουν εκατοντάδες αποφάσεις καθημερινά, προκειμένου να καθοριστούν τα σωστά επίπεδα αποθέματός της.
«Με την ενσωμάτωση της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης, οι αναλυτές ήταν σε θέση να προβλέψουν το βέλτιστο επίπεδο απογραφής για κάθε ένα από τα προϊόντα τους. Αυτοματοποίησαν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με το ποιόν προμηθευτή να καλέσουν, ποιο προϊόν και σε τι ποσότητα να αγοράσουν. Αυτή η αυτοματοποίηση μείωσε το φόρτο εργασίας της ομάδας και ήταν σε θέση να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε άλλα θέματα, όπως η αναζήτηση νέων προϊόντων».
Ωστόσο, για τις επιχειρήσεις που εξετάζουν τις ψηφιακές διαδικασίες ως απάντηση σε θέματα όπως οι μειωμένες δεξιότητες, η ταχύτητα ανάπτυξης και η απόδοση της επένδυσης είναι καθοριστικής σημασίας. Η Emmanuelle Muller-Schrapp, Finance and IT Transformation Partner στη Grant Thornton στη Γαλλία, σχολιάζει: «Η μεγάλη πρόκληση είναι να εντοπιστούν βιώσιμες λύσεις που προσφέρουν γρήγορα αξία με το σωστό κόστος».
Ενώ οι επιχειρήσεις μπορούν να αναπτύξουν τεχνολογία για να καλύψουν και να υποστηρίξουν συγκεκριμένους ρόλους που απαιτούνται σήμερα, μακροπρόθεσμα χρειάζονται μια προσέγγιση πλήρως προσαρμοσμένη στην αναδυόμενη τεχνολογία και το αντίκτυπό της στις δεξιότητες.
Ο Mark O'Sullivan, Partner στη Grant Thornton στο Ηνωμένο Βασίλειο, λέει ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να αγκαλιάσουν την τεχνολογική πρόοδο. «Πάντα λέμε στους ανθρώπους που εξετάζουν οποιοδήποτε ψηφιακό έργο να προσπαθήσουν να αγνοήσουν τα σημάδια του παρελθόντος και να καταλάβουν ότι οι κανόνες έχουν αλλάξει και ότι πλέον μπορεί να υλοποιηθεί πολύ πιο γρήγορα και οικονομικά».
Ο Michel συμφωνεί. «Οι Senior Managers πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση όσον αφορά στις αλλαγές στην τεχνολογία, μερικοί αγνοούν τα πρώτα σημάδια και όταν αντιδρούν είναι πολύ αργά». Προσθέτει επίσης: «Οι εταιρείες πρέπει επίσης να συνεργαστούν στενότερα με τα πανεπιστήμια για να τους βοηθήσουν να κατανοήσουν τις δεξιότητες που χρειάζονται, έτσι ώστε οι απόφοιτοι να εισέρχονται στις επιχειρήσεις με όλες τις σωστές δεξιότητες».
Πολλές επιχειρήσεις στρέφονται ολοένα και περισσότερο σε εργαζόμενους από όλο τον κόσμο, καθώς οι απαιτούμενες δεξιότητες είναι δύσκολο να βρεθούν σε τοπικό επίπεδο.
Η AURAY Sourcing, θυγατρική της Raymond Chabot Grant Thornton, δημιουργήθηκε για να προσφέρει μία άμεσα λειτουργική λύση που θα υποστηρίζει τις καναδικές επιχειρήσεις στις ανάγκες που έχουν για πρόσληψη και κινητικότητα των εργαζομένων, αντιμετωπίζοντας έτσι την εξειδικευμένη έλλειψη εργατικού δυναμικού τους. Ο Pierre Lapointe, Αντιπρόεδρος της AURAY Sourcing, σχολιάζει: «Η οικονομία τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα αυτή τη στιγμή και για να τροφοδοτήσουμε αυτή την ταχύτητα, πρέπει να έχουμε αυξανόμενη παραγωγή και κατά συνέπεια περισσότερους εργαζόμενους».
Ο Καναδάς αυτή τη στιγμή ελκύει εργαζόμενους από το εξωτερικό. Οι επιχειρήσεις στο Quebec, για παράδειγμα, αξιοποιούν προσωπικό κυρίως από γαλλόφωνες χώρες καθώς και από χώρες της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Ανατολικής Ευρώπης και βλέπουν την κινητικότητα των εργαζομένων ως ένα πολύτιμο μέσο βιώσιμης παραγωγής και εμπορικών δραστηριοτήτων.
Ωστόσο, η διαδικασία προσλήψεων σε μια διαφορετική χώρα έχει κι αυτή τις προκλήσεις της. Ο Michael Monahan, Assistant Managing Principal στο τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού στη Grant Thornton στις ΗΠΑ σχολιάζει: «Εάν δουλεύετε πάνω στο πώς να προσλάβετε, να διατηρήσετε και να παρακινήσετε τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, η πρόκληση όταν βρίσκεστε μακρία από την ίδια τη χώρα, είναι ακόμη μεγαλύτερη».
Χρησιμοποιώντας ένα παγκόσμιο δίκτυο προσλήψεων, η AURAY Sourcing επικεντρώνεται στις δεξιότητες που απαιτούνται περισσότερο σε τοπικό επίπεδο και είναι επομένως εκείνες οι αιτήσεις που έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να εγκριθούν. Πρόκειται όμως για μια μεγάλη διαδικασία και μολονότι υπάρχει γρήγορη ανταπόκριση για ορισμένες δεξιότητες, μπορεί να χρειαστούν έως και οκτώ μήνες για μια εταιρεία που δεν είναι εξοικειωμένη με τη διαδικασία πρόσληψης στο εξωτερικό.
Οι αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις αναζητούν μια ολοκληρωμένη λύση που διαχειρίζεται τις προσλήψεις και τις μεταθέσεις, μέχρι να γίνει η ένταξη. «Αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο της πρόσληψης διεθνών εργαζομένων. Η ένταξη είναι απαραίτητη επειδή στόχος είναι να παραμείνουν οι εργαζόμενοι», σχολιάζει ο Pierre.
Ενώ μπορούν να αναζητηθούν νέες λύσεις για την ικανοποίηση της ζήτησης, τα προγράμματα μάθησης και ανάπτυξης παραμένουν κρίσιμα για την ανάπτυξη δεξιοτήτων, καθώς οι εργαζόμενοι αναγνωρίζουν την ανάγκη για δια βίου μάθηση και διατήρηση των δεξιοτήτων τους.
Ο Keely Woodley, Επικεφαλής του τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού στη Grant Thornton στο Ηνωμένο Βασίλειο, συμφωνεί ότι η εκπαίδευση είναι καθοριστική. «Η παροχή εκπαίδευσης για άτομα που εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό καθώς και για όσους ήδη υπάρχουν θα συμβάλει στη μείωση του χάσματος δεξιοτήτων σε μεγάλο βαθμό - και αυτός είναι ο τύπος εργασίας που πραγματικά μπορεί να οδηγήσει μια οικονομία μπροστά».
Οι άνθρωποι, οι διαδικασίες και η τεχνολογία, είναι οι τρεις τομείς που οδηγούν μία επιχείρηση. Εάν ισορροπήσετε τις αποφάσεις που λαμβάνονται γύρω από την τεχνολογία με τη στρατηγική σας, θα λάβετε καλύτερες επιχειρηματικές αποφάσεις. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων σας, για την εκπαίδευση των υφιστάμενων υπαλλήλων και για την εξεύρεση νέων πηγών ταλέντου θα βοηθήσουν από κοινού στην αντιμετώπιση του ελλείμματος δεξιοτήτων.
Δείτε εδώ πως η Ευρώπη βλέπει την έλλειψη δεξιοτήτων σε σύγκριση με άλλες περιοχές.